Główny księgowy najczęściej jest usytuowany na najwyższych szczeblach hierarchii struktury organizacyjnej przedsiębiorstw. Zdarza się, że jego stanowisko brzmi „dyrektor do spraw ekonomicznych” lub „dyrektor ds. finansowych”. Taka osoba nadzoruje rachunkowość i finanse nadrzędnie nad pozostałymi jednostkami księgowymi.
Chociaż efekty pracy zależą od całego zespołu, to właśnie na barkach głównego księgowego spoczywa największa odpowiedzialność za właściwe funkcjonowanie działań finansowych oraz ich finalne efekty. Nie ma ściśle określonych wymagań dotyczących formy jego zatrudnienia. Indywidualnie decyduje o tym osoba zatrudniająca.
Główny księgowy to stanowisko występujące najczęściej w państwowych i samorządowych instytucjach finansowanych z budżetu państwa lub jednostek terytorialnych. Zapotrzebowanie na głównych księgowych można znaleźć w urzędach wojewódzkich czy miejskich. Stworzenie takiego stanowiska warto rozważyć w kancelariach prawnych, ponieważ wysokie kompetencje ekonomiczne mogą okazać się bardzo przydatne w prowadzonych sprawach, a z ich usług mogą korzystać także klienci kancelarii.
Coraz częściej na zatrudnienie głównych księgowych decydują się również korporacje oraz duże przedsiębiorstwa prywatne. Wymaga tego ich rozbudowana struktura organizacyjna z dużym działem księgowym, na czele którego stoi dyrektor do spraw ekonomicznych. Ponadto, przy licznej grupie zatrudnianych pracowników, warto mieć w zespole osobę sprawującą nadzór nad sprawami kadrowymi w instytucji.
Sprawdź naszą usługę doradztwa księgowego tutaj – https://emrach.pl/doradztwo-ksiegowe/
Główny księgowy ma obowiązki zbliżone do kierownika jednostki, pełni rolę jego pełnomocnika w sektorze finansów. W jego imieniu współpracuje z bankami, odbiorcami czy dostawcami. Często podejmuje decyzje istotne dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. Ma przede wszystkim nadzorować dział księgowy, za który nadrzędnie odpowiada.
Organizuje i koordynuje jego pracę, sprawuje pieczę nad rozwojem swoich podwładnych. Dba o aspekty zarządzania finansami, księgowością, a niekiedy także nad administracją firmy. W zakresie jego zobowiązań jest również dbałość o wszelkie procedury księgowe, sporządzanie sprawozdań finansowych czy podatkowych.
Nadzoruje ponadto stan dokumentacji księgowej oraz jej przechowywanie i archiwizację. Podsumowując, główny księgowy kontrolując sytuację finansową firmy dba, aby jej system finansowy jak najsprawniej się rozwijał.
Główny księgowy jest związany odpowiedzialnością prawną. Koniecznym jest, aby wraz z kierownikiem jednostki podpisał przejęcie obowiązku prowadzenia rachunkowości. Zapis o tym musi znaleźć się w umowie o pracę lub innym dokumencie świadczącym o odpowiedzialności za pełnione zobowiązania. O istocie przejętych powinności świadczy ryzyko kary grzywny lub pozbawienia wolności do dwóch lat (lub obie kary łącznie). Kara może grozić za:
Główny księgowy pełni bardzo ważną rolę w działalności przedsiębiorstwa, przez co leży na nim duża odpowiedzialność. Choć nie ma odgórnie ustalonych kryteriów, które musi spełnić kandydat na to stanowisko, to jednak zatrudniając taką osobę w naszym przedsiębiorstwie musimy zwrócić uwagę na jej doświadczenie, znajomości ustawy o rachunkowości, czy prawa podatkowego zwłaszcza w zakresie znajomości ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych, czyli tych które najbardziej dotykają przedsiębiorców.
Główny księgowy czy zewnętrzna firma – z kim podjąć współpracę? Każde przedsiębiorstwo indywidualnie decyduje o tym, czy będzie samodzielnie prowadzić księgowość, zatrudni księgowego, czy też zleci prowadzenie finansów zewnętrznej instytucji, która zawsze przyjmie klienta.
W przypadku współpracy z biurem rachunkowym nie trzeba się martwić o koszty dodatkowych szkoleń dla zatrudnionego księgowego ani o zastępstwo w razie urlopu czy niedyspozycji zdrowotnej. Zatrudniony główny księgowy może w każdej chwili zrezygnować z pracy na rzecz bardziej intratnej posady w innej firmie. W związku z tym współpraca z zewnętrznym biurem jest bardziej długotrwała i stabilna. W razie błędów, to właśnie biuro rachunkowe ponosi za nie odpowiedzialność.
Szybciej również przeprowadzi przedsiębiorstwo przez procedury w razie niestandardowych potrzeb z zakresu rachunkowości czy podatków. Zewnętrzne firmy przez lata rynkowego istnienia zdobywają doświadczenie współpracując z klientami z wielu branż. Na bieżąco aktualizują wiedzę, muszą znać wszystkie nowelizacje prawne.
Potwierdzeniem kompetencji jest też wymóg w postaci zezwolenia z Ministerstwa Finansów na prowadzenie biura księgowego. Aby je uzyskać, konieczne jest określone wykształcenie oraz praktyka, a niekiedy także zdanie specjalnego egzaminu z zagadnień rachunkowości, podatków, ubezpieczeń, prawa cywilnego i handlowego. Zwykłemu księgowemu wystarczy jedynie dyplom ukończenia wyższych studiów ekonomicznych.
1. Adamek-Hyska D., Odpowiedzialność kierownika jednostki i głównego księgowego za funkcjonowanie kontroli zarządczej, 2015
2. Kaczurak-Kozak M., Główny księgowy w jednostkach samorządu terytorialnego – jego rola, zakres kompetencji i status, 2010
3. Kowalczyk E., Odpowiedzialność kierownika i głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych w zakresie rachunkowości i gospodarki finansowe, 2012
4. Paszkiewicz A., Silska-Gembka S., Główny księgowy a księgowy – oczekiwania pracodawców w zakresie kompetencji miękkich, 2014