Istnieje kreatywne podejście do obowiązujących przepisów w zakresie księgowości, co na przestrzeni lat doprowadziło to ukucia terminu kreatywna księgowość.

Kreatywna księgowość – podstawowe informacje

Zjawisko kreatywnej księgowości można wytłumaczyć jako rejestrowanie, przetwarzanie i prezentowanie zdarzeń związanych z prowadzoną działalnością z wykorzystaniem obowiązujących przepisów prawa, ale w sposób, który nie jest dokładnie w nich wskazany, a który jest efektem pomysłowego podejścia do ich stosowania. Księgowość kreatywna to nic innego jak twórcze wykorzystanie przepisów w ramach obowiązującego prawa.

Kreatywny to inaczej twórczy, pomysłowy, to słowo kojarzące się pozytywnie. Zestawienie pojęcia kreatywny z księgowością i finansami firmy nie zawsze kojarzy się pozytywnie, jednak całkiem niesłusznie. Aby odróżnić pomysłowe wykorzystanie przepisów od celowego fałszowania wyników finansowych przedsiębiorstwa ukształtowało się określenie agresywna księgowość.

Sprawdź również ofertę biura księgowego –  https://emrach.pl/biuro-ksiegowe/

Kreatywna księgowość a księgowość agresywna

O ile kreatywna księgowość posiada pozytywny wydźwięk i mieści się w granicach obowiązujących przepisów prawa, to agresywna księgowość jest ich świadomym łamaniem. Tendencyjne interpretowanie przepisów, celowe i zamierzone rejestrowanie zdarzeń finansowych przedsiębiorstwa w sposób sprzeczny z zasadami rachunkowości w efekcie prowadzi do fałszowania wyników finansowych firmy. W odróżnieniu od kreatywnej księgowości, agresywna księgowość ma negatywny wydźwięk i jest przestępstwem.

Kreatywna księgowość nie wiąże się w żaden sposób ze złą wolą przedsiębiorstwa. Zasady księgowości są tutaj wykorzystywane tak, by spółka wypadła jak najlepiej, i dopóki jest to robione zgodnie z prawem – nie ma powodów do obaw. Granice są wyznaczone przez ustawodawcę, i gdyby prawo nie pozwalało na kreatywne i pomysłowe jego wykorzystywanie – ten rodzaj księgowości by nie istniał. Inaczej mówiąc kreatywna księgowość to optymalne wykorzystanie przepisów prawa do osiągnięcia maksymalnych korzyści np. poprzez zminimalizowanie obciążeń podatkowych. 

Kreatywna księgowość a fałszowanie sprawozdań finansowych – różnice i zagrożenia

Bardzo często łączy się kreatywną księgowość z fałszowaniem sprawozdań finansowych, dlatego ważne jest odróżnienie agresywnej księgowości od kreatywnej. To właśnie stosowanie agresywnej księgowości bezpośrednio przekłada się na fałszowanie wyników finansowych firmy, które są prezentowane w sprawozdaniach przedsiębiorstwa. Tego typu działalność, jak manipulowanie wynikami firmy, nieprawidłowe rejestrowanie zdarzeń finansowych, a czasem pomijanie niektórych wskaźników, to doprowadzenie do zniekształcenia obrazu rzeczywistości gospodarczej.

Fałszowanie sprawozdań finansowych jest bardzo niebezpieczne dla odbiorców tych informacji, a zwłaszcza dla sektora bankowego, który ocenia zdolność kredytową właśnie na podstawie sprawozdań finansowych. W obliczu fałszowania sprawozdań finansowych nie może być mowy o kreatywnej księgowości, ponieważ ta nie ma nic wspólnego z łamaniem prawa. Do fałszowania sprawozdań finansowych najczęściej dochodzi bezpośrednio przed ujawnieniem kryzysu w firmie, w związku z niską rentownością i chęcią osiągnięcia dodatkowych korzyści.

Kiedy jest stosowana kreatywna księgowość i dlaczego?

Księgowość kreatywna przedsiębiorstwa zazwyczaj dotyczy następujących sytuacji:

• swobodne podejmowanie decyzji w sposobie liczenia, który w sprawozdaniu finansowym pozwoli zawrzeć najbardziej wiarygodne informacje,
• stosowanie takich technik pomiarów, aby wynik był zgodny z interesem firmy oraz unikanie skutków regulacji, które obowiązują w księgowości,
• zawieranie w przygotowywanym sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa takich pozycji, które wcześniej nie podlegały pomiarom.

Skontaktuj się z nami

Najczęstszym powodem stosowania kreatywnej księgowości jest chęć osiągnięcia zysku oraz wykreowanie wiarygodnego wizerunku firmy. Wiarygodność jest bardzo ważna, kiedy firma chce zainteresować potencjalnych partnerów handlowych, a także uniknąć kontroli poszczególnych akcjonariuszy.

Bardzo często manipulowanie wynikami ma przełożenie na ukrycie ryzyka finansowego, a nawet osiągnięcia managerów, które z kolei przekładają się na wysokość przyznawanych premii finansowych. Wszystkie te działania, jeśli nie noszą znamion księgowości agresywnej i odbywają się w granicach obowiązujących przepisów prawa są korzystne dla firmy.

Nie jest to powszechnie stosowana praktyka, ale jeśli już jest stosowana, to warto zwrócić uwagę czy nie dochodzi do przekroczenia cienkiej granicy między kreatywną księgowością a przestępstwem.

Bibliografia

1. Grzegorczyk W., Kreatywna księgowość nie zawsze oznacza oszustwo, 2002
2. Gut P., Kamela-Sowińska A., Kreatywna księgowość a fałszowanie sprawozdań finansowych, 2006
3. Hołda A., Percepcja pojęcia „rachunkowość kreatywna” przez opinię publiczną i środowisko profesjonalnych księgowych w Polsce, 2016
4. Kutera M., Hołda A., Surdykowska S., Oszustwa księgowe: teoria i praktyka, 2006
5. Maćkowiak E., Rachunkowość kreatywna a rachunkowość agresywna – próba poprawy wyniku finansowego jednostki gospodarczej, 2015
6. Schneider K., Kreatywne i agresywne aspekty rachunkowości, 2008
7. Sojak S., Kreatywna rachunkowość – fałszerstwo czy pomysł na wyższy zysk?, 2004
8. Szewczyk-Jarocka M., Kreatywna rachunkowość, 2015